GAS 5 en de nieuwe legislatuur: Wat elke burgemeester en korpschef moet weten

Sinds 1 februari 2021 hebben Vlaamse gemeenten de mogelijkheid om bepaalde snelheidsovertredingen via "GAS 5" (in plaats van via het klassieke strafrecht) af te handelen. Die keuze creëert kansen. Vier jaar later staan we voor een nieuw hoofdstuk: een nieuwe legislatuur (2024-2029) met beleidsnota's die sterk inzetten op digitale handhaving, geautomatiseerde processen en betere datakoppelingen. 

GAS 5 vandaag: van proefproject naar vaste waarde

GAS 5 is intussen geen proefproject meer maar een blijvend instrument. 

In haar beleidsnota bevestigt minister Annick De Ridder dat GAS 5 structureel blijft voor zones 30 en 50. 

Bovendien wil de Vlaamse regering lokale besturen koppelen aan het Vlaamse Handhavingsplatform, zodat dossiers en cijfers automatisch verbonden worden met federale systemen voor opvolging van veelplegers en beleidsdoeleinden.

Met de wetswijziging van artikel 29quater WVW (6 mei 2024) ligt de bal meer dan ooit bij de politie. Rechtspersonen vallen niet langer onder GAS 5 zolang de werkelijke bestuurder niet geïdentificeerd is. De sanctionerend ambtenaar mag geen rechtspersonen meer identificeren waardoor deze dossiers niet verder behandeld kunnen worden. Dat brengt meer rechtsgelijkheid, maar ook meer complexiteit: de politie krijgt een cruciale rol in het identificeren van bestuurders, terwijl Justitie inzet op automatische vervolging bij niet-identificatie.

De vraag is dus wat een politiezone en een gemeentebestuur vandaag moeten organiseren om binnen dit nieuwe beleidskader efficiënt en rechtszeker aan de slag te gaan met GAS 5. 

De fundamenten van GAS 5

1. Meetinfrastructuur: kiezen én plannen

Elk lokaal bestuur dat GAS 5 wil invoeren, moet investeren in meettoestellen. Sommige besturen kiezen voor semi-mobiele toestellen (zoals bijvoorbeeld de Lidar, beter bekend als de “superflitser”). Deze toestellen zijn flexibel inzetbaar op tijdelijke locaties, bijvoorbeeld in schoolomgevingen, bij wegenwerken of op zwarte punten. Andere besturen plaatsen vaste camera’s of trajectcontroles op strategische locaties. Daar kan gekozen worden tussen aankoop met een eenmalige investeringskost en onderhoud, of leasing, waarbij onderhoud inbegrepen is met een jaarlijkse kost.

Wie inzet op mobiele camera’s die door een politiemedewerker bediend worden, krijgt het voordeel van maximale flexibiliteit maar betaalt die in manuele werklast op niveau van politie. Vaak blijkt een combinatie van vaste, semi-mobiele en mobiele toestellen de meest kostenefficiënte manier om de pakkans te verhogen zonder onnodige capaciteit te gebruiken.

2. Technologie: van beeld naar boete

Goede technologie is geen luxe, maar een noodzakelijkheid geworden om de wettelijke termijnen te respecteren en de werklast tot een minimum te beperken.

Politiezones hebben software nodig die de camerabeelden kan valideren, deze omzet tot processen-verbaal en deze triëren tussen GAS-boetes en strafrechtelijke boetes. Die software is ook naadloos gekoppeld aan databanken zoals DIV, het Rijksregister en de KBO. Sinds de wetswijziging van artikel 29quater WVW is het essentieel dat politie ook over software beschikt die het proces van identificatie van rechtspersonen kan ondersteunen als men zich niet wilt verliezen in manuele tijdrovende taken.

Het is essentieel dat de GAS-boetes naadloos doorstromen van politie naar het lokale bestuur. De politie valideert eerst de vaststellingen en identificeert rechtspersonen. Nadien stromen deze vaststellingen door naar het lokale bestuur voor verdere afhandeling. Software die de afhandeling automatiseert, maakt daar het verschil. Deze afhandeling omvat onder andere het automatisch importeren van dossiers en het verwerken van brieven, facturen, verweren en bestuurderswissels. Via het digitaal overtredersportaal kunnen burgers eenvoudig hun verweer indienen waarna de handhavingssoftware een eerlijke beoordeling van het dossier presenteert aan de sanctionerend ambtenaar. Dankzij dashboards met actuele cijfers over inkomsten, pakkans en locaties van overtredingen, kan het bestuur het handhavingsbeleid staven met data en gericht gaan bijsturen. Hoe meer automatisatie, hoe minder kans op fouten of vertragingen, hoe groter de ontzorging van politie en het lokale bestuur en hoe kleiner de nood aan extra personeel.

3. Capaciteit: mensen en organisatie

Politiezones hebben capaciteit nodig voor het valideren van de vaststellingen en het identificeren van bestuurders bij overtredingen met voertuigen op naam van rechtspersonen. Politiezones die al een verkeerscel hebben, kunnen die taak vaak intern opvangen. Andere zones zullen bijkomende capaciteit moeten voorzien. Handhavingssoftware kan hen ontzorgen door zoveel mogelijk van dit proces te automatiseren.

Ook bij het lokale bestuur blijft de werklast dankzij automatisering beperkt. Vaak kan één opgeleid personeelslid de taken van een sanctionerend ambtenaar opnemen naast zijn bestaande pakket. Dit kan door een opleiding tot sanctionerend ambtenaar te volgen en door de gemeenteraad of het college formeel te worden aangesteld. De sanctionerend ambtenaar bezit een diploma rechtspraktijk of een master in de rechten.

Wie liever geen interne medewerkers inzet, kan beroep doen op ‘sanctionering-as-a-service’, waarbij een intercommunale, provincie of externe partner zoals c-smart het volledige dossierbeheer op zich neemt tegen een vergoeding per dossier.

4. Toegang en regelgeving

Een bestuur dient de juiste toegangen aan te vragen tot het Rijksregister en DIV, via MAGDA Vlaanderen. Daarnaast moet het gemeentelijk politiereglement aangepast worden om GAS-snelheid formeel in te voeren en dienen de procedures correct opgenomen te worden in het register van Gemeentelijke Administratieve Sancties.

Het is sterk aan te raden om samen met de politiezone een protocol af te sluiten. Daarin leg je afspraken vast over taakverdeling, klachtenbehandeling, gegevensdeling, GDPR-verplichtingen en kostenverdeling. Zo’n protocol voorkomt misverstanden en versnelt de samenwerking tussen politie en bestuur.

InTouch: jouw partner in digitale handhaving

Er zijn verschillende softwarepakketten voor handhaving beschikbaar in België. Het is belangrijk dat het lokale bestuur een grondig onderzoek doet naar het model (lees hier onze blog over eigen beheer versus extern) en de handhavingssoftware die bij hen past.

Wie met GAS 5 aan de slag wil, heeft nood aan technologie die meebeweegt met de regelgeving. Dáár komt InTouch in beeld. We zetten dan ook graag de voordelen van InTouch voor jou op een rij. InTouch biedt handhavingsoplossingen die écht het verschil maken voor politie en lokale besturen — gebouwd op innovatie en automatisering. Onze software is volledig configureerbaar, zodat elk bestuur zijn eigen GAS-beleid flexibel kan vertalen naar de praktijk. Je kunt al je dossiers in bulk verwerken en zo miljoenen boetes afhandelen in enkele klikken. Met ‘Inty’, onze AI-buddy, evolueren we stap voor stap naar 0 klikken: een slimme assistent die antwoorden op verweren automatisch voorstelt op basis van de wetteksten en je cijfers omzet in heldere grafieken. Jij blijft daarbij altijd aan het stuur en slimme software ondersteunt.

Dankzij een intuïtieve gebruikersinterface zie je in één oogopslag welke taken prioriteit hebben om steeds binnen de wettelijke termijnen te blijven. Kortom: meer efficiëntie, minder administratie en een vlekkeloze samenwerking tussen mens, machine en bestuur.

• Voor politie zorgen de module AutoTicket en de module Rechtspersonen (Lees hier meer over de Rechtspersonen) voor een correcte beeldvalidatie, opmaak en triage van de PV’s enerzijds en voor een geautomatiseerde en efficiënte identificatie van de rechtspersonen anderzijds. 
  
  
• Voor lokale besturen zorgt de GAS5-module voor een efficiënte opvolging en afhandeling van miljoenen GAS-boetes in slechts 4 klikken. Deze module kan op termijn gekoppeld worden aan het Vlaams Handhavingsplatform en federale databanken voor een naadloze opvolging van veelplegers.

Met dashboards, rapporten en datavisualisatie krijgen politiezones en besturen met de InTouch software inzicht in pakkans, inkomsten en locaties van overtredingen. Een gebruiksvriendelijk overtredersportaal maakt het voor overtreders eenvoudig om bestuurderswissels en verweren digitaal in te dienen, wat de werklast voor de sanctionerend ambtenaar sterk verlaagt. Deze geïntegreerde aanpak garandeert rechtszekerheid, maakt processen efficiënter en versterkt het maatschappelijk draagvlak voor handhaving.

Conclusie

GAS 5 is structureel verankerd in het Vlaamse en federale verkeersveiligheidsbeleid. Wie nu investeert in de juiste infrastructuur, technologie, processen en samenwerkingen, is klaar voor de toekomst: een handhaving die rechtszeker, efficiënt en gedragen is door de samenleving.

Wil je dit samen met ons in detail bekijken? Boek hier een kennismaking met één van onze adviseurs handhaving – wij begeleiden je bij elke stap en brengen je waar nodig in contact met de juiste partners.